Ook zo genoten van GR5? Ellen en Bart ontdekten al die natuurpracht

De zon priemt over een bergkam en doorprikt het mysterieuze misttapijt dat boven de Col du Donon hangt. De vogels fluiten, maar een dreigend muziekje zorgt voor een onheilspellende sfeer. Op deze Vogezenflank ontwaken vier langeafstandswandelaars, die precies 55 dagen eerder begonnen aan een tocht van ruim 2.000 kilometer. Tussen Hoek van Holland en Nice, over de Ardennen, de Vogezen, de Jura en de Alpen, gaan de stappende hoofdrolspelers op zoek naar Lisa, hun vriendin die vijf jaar eerder spoorloos verdween. En passant kijken ze behoorlijk wat persoonlijke demonen in de ogen. Want de rugzakken van de wandelaars bevatten naast slaapzakken ook een heleboel donkere geheimen, die mondjesmaat aan de kijker worden onthuld.

Bij momenten gaat het er heftig aan toe in ‘GR5’, de zondagavondserie die genoemd is naar het langeafstandswandelpad doorheen Nederland, België, Luxemburg en Frankrijk. De emoties vliegen alle richtingen tegelijk uit. Maar hoe harder de hoofdrolspelers tekeer gaan, hoe vrediger de natuurlijke omgeving erbij lijkt te liggen. De bossen, velden en bergen waardoor en -over de GR5 slingert, zijn misschien wel de grootste blikvanger van de reeks. Heus snoepgoed voor de ogen.

Of het pad zuidwaarts nu leidt over veldwegeltjes rond Scherpenheuvel, doorheen kloven in het Müllerthal of langs de panorama’s van de Vogezen of het machtige Alpijnse hooggebergte, elke passage geeft zin om een trekkersrugzak te vullen met gevriesdroogd voedsel, blarenpleisters en stafkaarten, en eropuit te trekken voor een avontuur. “Ik kreeg zelfs berichten van mensen die me op Google hadden gevonden. Met de vraag waar deze of gene scène was opgenomen, omdat ze daar toch zo graag wilden gaan wandelen”, lacht Ellen Scheers.

© Sofie Gheysens 

Ellen maakte van locaties zoeken voor series of films haar beroep. “Op basis van het scenario en in overleg met regisseur, art director en production designer bepalen we de stijl waarbinnen we werken. Denk bijvoorbeeld aan kleurengebruik. En daarna zoeken we naar plaatsen waar we kunnen filmen, van interieurs tot buitenlocaties.” Voor GR5 kreeg Ellen hulp van Bart Matthys, fervent wandelaar en broer van regisseur Jan. Bart draait al een eeuwigheid mee in de tv-wereld, meestal als eindredacteur en soms als regisseur, maar werkte nooit eerder als locatiejager. “Jan wilde voor dit project graag met mij werken. We zaten vroeger in de scouts en gaan weleens samen wandelen. Hij wist dat ik het onderste uit de kan zou halen wat betreft de natuurlocaties.”

In januari 2019 beginnen Ellen en Bart eraan. Niet dat de twee zelf de kenmerkende rood-witte markeringen helemaal volgen van de Nederlandse Noordzee tot aan de Franse Rivièra. Dat zou wellicht een fijne onderneming geweest zijn, maar paste niet meteen binnen de planning van een Vlaamse fictiereeks. Laat staan binnen het budget. Wel verdelen ze het ganse traject in locatiehubs, clusters waarrond er gefilmd wordt. “Vanuit die hubs zochten we in alle windrichtingen naar de juiste settings”, verklaart Bart.

GR5 vertrekt in het kustplaatsje Hoek van Holland. Daar vullen hikers traditioneel een flesje met Noordzeewater, dat ze later in de Middellandse Zee leeggieten. “In het scenario stond dat deel beschreven als een saai landschap,” zegt Ellen, “maar eigenlijk was het een hele mooie plek: een gigantisch, weids strand met daarachter de haven van Rotterdam.”

Voor scènes op het Vlaamse platteland trok de crew naar Scherpenheuvel en Genk, die in de Ardennen werden ingeblikt in Spa en Ouren. Vaak is het puzzelen. “In Spa vond ik een kapel die als achtergrond voor een dialoog met zes personen moest dienen”, vertelt Bart. “De cameraman had evenwel bezwaar: hij kon te weinig richtingen uit. Voor een dialoog met veel personages heb je langs alle kanten goede achtergronden nodig.” Een geval van onervarenheid, lacht hij. “Maar uiteindelijk vond ik een andere kapel die er nog fotogenieker uitzag.”

In Luxemburg stootte Bart op enkele pareltjes in het Müllerthal, alias Klein Zwitserland. “In die canyons heb ik me kunnen uitleven. Daar heb ik serieus wat gewandeld”, zegt hij. Op sommige dagen haalde hij 20 kilometer. “Vaak moest ik me inhouden om er niet nog een paar kilometer extra aan te breien. Ik moest mezelf inpeperen dat ik daar was om locaties te vinden, niet voor mijn plezier.” Ook Ellen was onder de indruk van de natuur in de Lage Landen. “Spa kent iedereen, maar Ouren en het Müllerthal hebben me echt verrast. Daar had ik een waar vakantiegevoel. Ik had nooit gedacht dat ik zo dicht bij huis zoveel schoonheid kon vinden.”

De werkwijze verloopt voor elke locatiehub hetzelfde: locaties voor sleutelscènes staan met stip bovenaan het lijstje. De rest volgt later wel. Het is nu eenmaal gemakkelijker om een doorsnee bospaadje te vinden dan een fotogenieke klif waar een personage moet afdonderen. “Het gebeurt zelfs dat we locaties switchen”, zegt Ellen. “Een bos of een riviertje in de Vogezen verplaatsen we dan naar de Ardennen, of andersom. Dat doen we uit praktische overwegingen: we filmden op 166 locaties in 90 dagen tijd, wat betekent dat je op één dag soms vijf locaties aandoet. Dan kan je niet te veel tijd verliezen met verplaatsingen. Al moet het plaatje wel kloppen qua reliëf en begroeiing.”

De queeste naar mooie filmlocaties in de Vogezen liet Bart regelmatig met open mond achter. Zoals toen hij speurde naar een fotogeniek kasteel en hij, op het einde van een lange dag, exact vond wat hij zocht. “De ondergaande zon gaf dat kasteel een magische gloed. Ik stond daar helemaal alleen in een idyllisch middeleeuws decor ... een memorabel moment.” Wel vaker was Bart onder de indruk van de uitgestrekte wouden van de Vogezen, waar de industriële beau monde zich ooit prima thuis voelde. “Die verhalen vang je ginder weleens op. Over hoe Giscard d’Estaing, de Franse ex-president, er in de jaren 1970 met zijn gevolg kwam jagen en een bus prostituees liet aanrukken”, lacht hij. Blijkbaar verbergen de Vogezen grotere geheimen dan degenen die de personages van GR5 meedragen.

© Sofie Gheysens 

Ook de Jura konden de locatiejagers pruimen. Omwille van het sympathieke, kleinschalige toerisme en de koeien, die volgens Bart mooier zijn dan eender waar. Ellen herinnert zich vooral de bossen, “zo fris groen dat je erin wilt bijten.” En de mensen, die trots zijn op hun streek en hun GR5. En daardoor heel behulpzaam.

Niet dat de paden van een locatiejager immer over rozen gaan. Zelfs niet op de GR5. Bart en Ellen verzeilden in sneeuwstormen en in kluwens van bureaucratie. Zo speelde Ellen af en toe ‘domme Belg’ bij het scouten van bergkammen en -toppen in de Alpen. “Op vele plaatsen heb je toestemming nodig van de gemeente om een berg op te rijden. Maar ik had geen tijd om daarop te wachten”, zegt ze. Vaak gespte ze dan haar wandelschoenen aan voor een fikse staptocht. Maar soms, wanneer een enkeltje richting top drie uur zou kosten, lapte ze de regels weleens aan haar laars.

Na haar research op Google Street View en Google Earth sprak ze met toeristische bureaus en gemeentebesturen, boswachters en uitbaters van chalets. “Zo gaat het automatisch aan het rollen en vind je snel wat je nodig hebt.” Tijdens een van haar uitjes fotografeerde ze een klif vanuit alle hoeken. Even verderop stond een afgelegen geitenboerderij. Na de fotosessie ging Ellen daar even langs, om te polsen of het filmteam er de make-up kon doen of stroom aftappen. “Ah, je bent er nog”, zei de boerin. “Ze dacht dat ik van die klif was gesprongen”, zegt Ellen. “Het bleek een populaire rots om zelfmoord te plegen.”

© Sofie Gheysens 

Elke filmlocatie moet er niet enkel piekfijn uitzien, maar dient ook min of meer bereikbaar te zijn voor een vrachtwagen met materiaal. Of toch op z’n minst voor een jeep. Op de smalle paadjes zet de crew gators in, quads met dikke rupsbanden en een laadbak. Niemand sjouwt zich graag een hernia met loodzware generatoren en ander filmmateriaal. Al valt daaraan soms moeilijk te ontkomen. “Over een Alpencol loopt zelden een asfaltbaan”, aldus Ellen. Een paar keer moest de ploeg de handen uit de mouwen steken. Bart: “Je ziet de mensen vloeken wanneer zo’n karavaan te voet zich vormt. Maar ach, zolang het bij een paar keer blijft, heeft het nog wel iets heldhaftigs.”

Naarmate de serie vorderde, groeiden de loodjeslijsten van natuurliefhebbende kijkers. En ging het bij velen kriebelen om zelf op pad te trekken. Ook acteur Boris Van Severen, naar eigen zeggen geen buitenmens, liet weten dat GR5 hem aangenaam liet kennismaken met de rust van de natuur. De locatiejagers moeten niet overtuigd worden. “Ik denk niet dat ik ooit nog zo’n leuke job ga krijgen”, zegt Ellen. Bart vult aan: “De natuurbeleving was zalig. Op sommige dagen bekeek ik ’s avonds in het hotel mijn foto’s en besefte ik: wow, wat heb ik vandaag weer gezien?”

Als er een vervolg komt – een GR6 of GR7, wie weet – werken de twee met plezier opnieuw mee. En ooit trekken ze er zelf op uit. Ellen droomt luidop van een trek met haar zesjarige dochter. “De streek rond Ouren of het Müllerthal, met dat spectaculaire landschap van rotsen, daar krijg ik haar wel warm voor”, zegt ze. “En eens ze oud genoeg is, neem ik haar mee op een meerdaagse tocht.”

Ook Bart wil blijven wandelen. De Vogezen staan op z’n verlanglijstje, net als de Ourvallei, waar hem vooral de absolute stilte opviel. “Die had ik zelden zo intens ervaren”, zegt hij. De job achtervolgt hem. Tijdens de coronaquarantaine ontdekte hij een heleboel fijne plekjes binnen een straal van tien kilometer rond zijn huis. “Omdat ik nog altijd met die open blik van toen rondloop. Ik hoop dat het zo blijft.”