De vijf Nederlandse Waddeneilanden bieden het ultieme eilandgevoel dichtbij huis. Elk heeft z’n eigen charme. Vind jij jouw favoriet?
Wat zijn de vijf Nederlandse Waddeneilanden?
Voor de kusten van Nederland, Duitsland en Denemarken ligt een parelmoeren ketting: de Waddeneilanden, een door UNESCO beschermd universum geboetseerd door eb en vloed. Vijf van de bewoonde eilanden – en een resem zandplaten ertussen – behoren Nederland toe. Van zuidwest naar noordoost heten de Nederlandse Waddeneilanden Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog.
Het is onmogelijk om te zeggen welk Waddeneiland het mooist is. Elk van de eilanden heeft z’n eigen charme. Dat maakt dat ze één voor één het perfecte decor voor een vakantie dichtbij huis vormen - voor een weekendje weg of eindeloos eilandhoppen. Wat is er allemaal te doen op de Waddeneilanden? Heel wat! Van wandelen tot fietsen, van actieve watersporten tot luie dagen op het strand, van dorpjes verkennen tot culinaire ontdekkingen doen, het kan allemaal.
• ± 13.600 inwoners
• 170 km2
• Het grootste eiland van Nederland
• Voor wie? Natuurliefhebbers, gezinnen, fietsers
Vanwege de goede connecties met het vasteland is Texel het populairste eiland bij dagtoeristen. Met meer dan veertig officiële natuurgebieden voelen alle groene jongens en meisjes zich hier thuis. Het grootste, het Nationaal Park Duinen van Texel, beslaat een kwart van het eiland.
Staatsbosbeheer noemt Texel “Nederland in het klein”, omdat je er alle Nederlandse landschapstypes tegenkomt: van polder tot duin, van heide tot bos, van strand tot dorp, van wad tot Noordzee.
In het binnenland tref je als fietser of wandelaar tulpenvelden, historische dorpen met charmante kerkjes en veel schapenweides. Op het lange zandstrand kom je strandjutters tegen, op zoek naar een buit, en kan je de oude vuurtoren beklimmen.
Wandelen op Texel
Naast verschillende niet-officiële wandelingen lopen er 17 routes door het nationaal park Duinen van Texel. De kortste daarvan is 0,8 kilometer, de langste 20 kilometer. Soms kan je wandelingen combineren. Ook bij de lokale toeristische dienst vind je heel wat wandelinspiratie.
Wandeling Duinen van Texel
• 15 kilometer
• Startpunt: De Cocksdorp
• Eindpunt: Ecomare
• Wat: verkenning van de duinen en bossen van het noordelijk deel van het nationaal park
• Hoogtepunt: de Bertusnol, een letterlijk hoogtepunt en fijne plek voor een picknick
Voor uitgeslapen wandelaars is er deze pittige tocht door de duinen. Vanop de hoge Bertusnol spot je hazen en konijnen en kijk je uit over de vuurtoren en natuurgebied De Slufter. Deze kwelders zijn de enige plekken in Nederland waar de zee bij hoogwater het land binnenstroomt, met een uniek vogel- en plantenleven als resultaat. Op de route passeer je Ecomare, waar zieke of verzwakte zeehonden en vogels met olie in hun verenpak op krachten komen. Daarnaast kan je er bijleren over de natuur van het eiland, wandelkaarten verkrijgen of je aansluiten bij een excursie waddenlopen op Texel.
Fietsen op Texel
Texel telt 140 kilometer fietspaden. Geen eigen tweewieler meegebracht? Aan fietsverhuurders geen gebrek op dit vakantie-eiland! Populaire routes zijn rondje noord (36 km), rondje west (36 km) of rondje zuid (42,6 km). Met behulp van knooppunten kan je gemakkelijk zelf je route samenstellen. Opgelet: de wind kan stevig tekeergaan op Texel!
Rondje Zuid
• 42,6 kilometer
• Start- en eindpunt: knooppunt 20 in De Koog
• Wat: fietstocht door de duinen en bossen van het nationaal park
• Hoogtepunt: tussen knooppunt 20 en 10 fiets je door de natuur
Je volgt de contouren van het eiland voorbij Den Hoorn, waarna het noordwaarts gaat tot in Den Burg, het grootste stadje van Texel met tal van gezellige terrasjes, winkels en restaurants. Wat verderop kan je bij Rozenhout kennismaken met het boerderijleven, lammetjes knuffelen en een demonstratie schapen drijven bewonderen. Vanaf de haven van Oudeschild gaat het opnieuw langs het water, totdat je het eiland langs weides en natuur doorsteekt tot bij je startpunt.
Hoe Texel bereiken?
• Met de trein via Amsterdam naar Den Helder.
• Vanuit Den Helder vertrekt minstens elk uur een veerboot die je in 20 minuten naar Texel brengt.
• Je fiets mag mee, mits betaling van een kleine toeslag.
• Liever met de auto naar Texel? Ook dat kan, reserveren is niet nodig.
• Eilandhoppen? Vanaf het Texelse De Cocksdorp kan je met de boot naar het naburige Vlieland.
• ± 1.200 inwoners
• 39 km2
• Het kleinste Waddeneiland
• Voor wie? Rustzoekers en wandelaars die willen genieten van de uitgestrekte stranden
Fietsers en wandelaars hebben het rijk voor zich op het kleinste Waddeneiland. Auto’s zijn hier enkel toegestaan voor de weinige bewoners die vooral in het enige dorp, Oost-Vlieland, wonen. Van alle Waddeneilanden is Vlieland het minst toeristische.
Niets benadrukt dat gevoel voor ruimte meer dan Vliehors. De grootste zandvlakte van Europa (24 km2) palmt meer dan de helft van het eiland in. Let op: deze ‘Sahara van het noorden’ is door de week een militair oefenterrein. In het weekend kan je het natuurgebied wel vrij bezoeken, al dan niet met de Vliehors Expres.
Neem dan zeker een kijkje in het drenkelingenhuisje, waar vroeger drenkelingen terecht konden voor hulp. Nu is het een klein museum waar je allerlei aangespoelde attributen kan bekijken, van beenderen van zeedieren tot kunstgebitten.
Wandelen op Vlieland
Negen makkelijk combineerbare routes en in totaal 40 kilometer wandelpaden verwennen de stapper. Let op: in het broedseizoen, van 15 maart tot 1 augustus, brengen vogels in alle rust hun kroost groot. Sommige wandelroutes zijn dan verboden terrein.
Wandelroute Kikkerbult en Kooisplek
• 6,5 km
• Start- en eindpunt: Postweg, Oost-Vlieland
• Wat: wandelroute door de meest woeste gebieden van Vlieland
• Hoogtepunt: klimmetje naar de Kikkerbult
Deze wandeling volgt de donkerblauwe paaltjes. Smeer je kuiten maar in, want je begint meteen met een stevige klim naar de Kikkerbult! Gelukkig beloont het uitzicht de inspanning. Bij laag water kan je de oesters tellen op de oesterbank. Deze route loopt door de meest woeste gebieden van Vlieland.
Boswachterspad Posthuiswand - Kroon’s Polders
• 7,5 km
• Start- en eindpunt: Hotel Posthuys
• Wat: wandeltocht door een vogelparadijs
• Hoogtepunt: vogels spotten in Kroon’s Polders
In Kroon’s Polders laten lepelaars, aalscholvers, kluten, scholeksters, bruine kiekendieven en tientallen andere soorten zich van dichtbij aanschouwen. Terwijl je door kwelders, wadden en polders stapt, hoor je soms de in de dijken verscholen nachtegalen en blauwborsten zingen. Hou je verrekijker paraat want dit is een waar vogelparadijs! In de zomer is de zee van bloemen een extra aantrekkingspool.
Fietsen op Vlieland
De fiets is het vervoersmiddel bij uitstek op het autoluwe Vlieland. Er liggen 26 kilometer fietspaden, vaak met schelpen verhard, die je dicht bij de natuur brengen.
Posthuysroute
• 18 km
• Start- en eindpunt: Strandhotel Seeduyn
• Wat: de bekendste fietsroute van Vlieland
• Hoogtepunt: dat moment waarop je aan de ene kant de Noordzee ziet en aan de andere de Waddenzee
Deze fietsroute op Vlieland volgt de westkust van het eiland door bossen en duinen. Op sommige plekken zie je de Noordzee aan de ene kant en de Waddenzee aan de andere. Halverwege beland je aan Hotel Posthuys. Heb je nog wat puf, dan kan je de Kroon’s Polders even te voet verkennen. Wie liever in het zadel blijft, draait z’n fiets om en rijdt door de bossen van de oostkust terug. Onderweg kom je de Vuurboetsduin, de hoogste van de Nederlandse Waddeneilanden, en de vuurtoren tegen.
Hoe Vlieland bereiken?
• Met de trein naar Harlingen. Het station ligt vlak naast de ferryterminal.
• Met de veerboot ben je vanuit Harlingen in anderhalf uur op Vlieland. De duurdere sneldienst doet er 45 minuten over.
• Eilandhoppen? Vanuit Vlieland kan je met de boot naar Texel of Terschelling.
• Op het eiland zelf is de fiets(er) koning.
Wist je dat
De Waddeneilanden langzaam ‘wegwandelen’ van het Nederlandse vasteland? Doordat wind en stroming voornamelijk van west naar oost bewegen, verdwijnen delen van de westelijke kant van de eilanden. Tegelijkertijd stroomt het water aan de oostelijke kant minder snel. Daardoor krijgen zand en klei de kans te bezinken, met de aanmaak van nieuw land tot gevolg. De meeste dorpjes liggen aan de westkant van de eilanden, maar bij hun stichting lagen ze veel centraler. In het verleden stortten zelfs al huizen en hele dorpjes in zee.
A.S.Adventure geeft je kwalitatieve jassen en fleeces voor kids een tweede leven: koop ze tweedehands bij ons en/of breng zelf iets binnen in ruil voor een waardebon.
• ± 8.000 inwoners
• 85 km2
• De oudste vuurtoren van Nederland
• Voor wie? Avonturiers, gezinnen die op zoek zijn naar een actieve vakantie
Terschelling is een eiland van superlatieven: de Brandaris is de oudste vuurtoren van Nederland, de Berkenvallei is het grootste natuurlijke bos van de Waddeneilanden en op de Boschplaat leven duizenden vogels en unieke planten.
Maar liefst 80 procent van het eiland bestaat uit natuur en geen enkel ander Waddeneiland bevat zoveel variatie – denk aan bossen en strand, duinvalleien en kwelders, polders en heide.
Al vind je er evengoed sporen van een menselijk verleden. In het Wrakkenmuseum, bijvoorbeeld, dat vondsten uit meer dan 150 scheepswrakken tentoonstelt. Geen wonder dat hier heel wat schatten aanspoelden: het strand is 30 kilometer lang en op sommige plekken een kilometer breed.
Wandelen op Terschelling
Naast het brede strand zijn er meer dan 200 kilometer aan wandelpaden op Terschelling. Genoeg mogelijkheden om zelfs de meest fervente stapper even zoet te houden. Avonturiers kunnen daarnaast ook een wandeling maken in de ongerepte natuur van De Boschplaat, die toegankelijk is van september tot en met februari.
Boswachterspad Noordsvaarder
• 11 km
• Start- en eindpunt: veerterminal in West-Terschelling
• Wat: een wandelroute die geen enkele natuurliefhebber aan zich voorbij laat gaan
• Hoogtepunt: zeehonden spotten op de zandbanken
Een pareltje voor natuurliefhebbers! Denk aan een opeenvolging van prachtige landschappen, pittige klimmen op kloeke duinen en heel wat mogelijkheden om dieren te spotten. Op de zandbanken rusten zeehonden en dwergsternen uit en af en toe dartelt er een ree voorbij. Vooral in de winter, wanneer de geur van de zee in je neusgaten prikt en een ijskoude regenbui weleens in je nek valt, ga je hier helemaal op in de natuur. “Het winterse weer zorgt voor een unieke beleving”, aldus de boswachter. Even op adem komen doe je bij De Walvis.
Fietsen op Terschelling
Ook al zijn er geen fietsknooppunten op Terschelling, toch is het eiland een droombestemming voor wie op twee wielen door het leven gaat. De mogelijkheden zijn groot: zo kan je door duinen en polders fietsen, over de dijk langs de Waddenzee of met een gehuurde fatbike over het strand.
Sporen in het zand
• 40 km
• Start- en eindpunt: VVV Terschelling
• Wat: een fietsroute voor liefhebbers van geschiedenis en cultuur
• Hoogtepunt: de oudste vuurtoren van Nederland, de Brandaris
Geschiedenisfreaks halen hun hart op aan deze tocht rond het eiland, die elke plek van historische of culturele waarde aandoet. Al trappend ontdek je onder meer de oudste vuurtoren van Nederland, de Brandaris uit 1594, en de strandvonderijschuur. Afhankelijk van de wind kies je voor een tocht met de klok mee of tegen de klok in. Wind in de haren, zout op de lippen en trappen maar.
Hoe Terschelling bereiken?
• Met de trein naar Harlingen, het station ligt naast de haven.
• Een veerboot brengt je in twee uur op Terschelling. De sneldienst doet er drie kwartier over.
• Fietsen mogen mee op de veerdienst, maar niet op de sneldienst.
• Eilandhoppen? Ook vanuit Vlieland geraak je gemakkelijk op Terschelling. Verbindingen met Ameland zijn sporadischer, omdat de overtocht enkel bij hoogwater mogelijk is.
• Liever met de auto naar Terschelling? Dat kan, maar boek de overtocht wel even op voorhand.
Tip: wadlopen, wandelen op het water
Tijdens laagwater, wanneer de zandbanken droog zijn, kan je over de bodem van de Waddenzee wandelen – wadlopen, heet dat. Je ploetert soms tot aan je middel door slikvlakten en getijdengeulen, door modder, slib en zeegrasvelden. Onderweg kom je vogels, vissen, krabben, zeekraal, planten en zeehonden tegen. Belangrijk: kies voor een ervaren gids, die de getijden als zijn broekzak kent. Op elk Waddeneiland kan je, al dan niet in groep, een wandeltocht over het wad maken. Meer info bij de toeristische diensten, Ecomare (Texel) of De Noordwester (Vlieland).
• ± 3.750 inwoners
• 59 km2
• Bijnaam: de ‘Waddendiamant’
• Voor wie? Strandliefhebbers
Ameland kreeg zijn bijnaam - de Waddendiamant - niet zomaar. In de stokoude dorpen waart een ver vervlogen geschiedenis van walvisvaart en koopvaardij.
Maar vooral de natuur mag hier ongegeneerd schitteren: bossen, moeras, heide, natuurgebieden als De Hôn en Het Oerd en meer meeuwen en sternen dan mensen.
Al is het meest kenmerkende Amelandse icoon wel het strand, 27 kilometer lang aan de noordkant van het eiland. Het werd uitgeroepen tot het mooiste strand van de Waddeneilanden.
Wandelen op Ameland
Wandelaars die Ameland te voet willen verkennen, vinden inspiratie bij de acht routes van Staatsbosbeheer.
Boswachterspad Hollumerduinen en Lange duinen
• 8,6 km
• Start- en eindpunt: vuurtoren van Hollum
• Wat: een wandelroute over droge duinen, door natte duinvalleien en langs het strand
• Hoogtepunt: de beklimming van de Engelmansduin
Dit boswachterspad verkent het eeuwenoude duinlandschap aan het westelijkste staartje van Ameland. Beklim de Engelmansduin, sta stil bij de weidsheid en ervaar de stilte. Al zorgen de vogels zeker in het voorjaar voor een drukte van jewelste. Over onverharde paden loop je over stuifduinen en door rietmoerassen. Wie lang genoeg blijft plakken, kan de zonsondergang aanschouwen vanop het strand. Achteraf heb je zeker een pannenkoek verdiend bij Onder de Vuurtoren.
Fietsen op Ameland
Dankzij honderd kilometer aan fietspaden kan je deze Waddendiamant probleemloos op twee wielen ontdekken.
Ameland over op de fiets vanuit Nes
• 33 km
• Start- en eindpunt: Nes
• Wat: fietstocht langs stranden, door bossen en over heide
• Hoogtepunt: Hollum, officieel een van de vijf mooiste dorpen van Nederland
Vanuit Nes fiets je langs witte stranden, groene bossen, bloeiende heidevelden en de zachtjes kabbelende Waddenzee richting Hollum, in 2020 verkozen als een van de vijf mooiste dorpen van Nederland. Een écht Waddendorp, aldus de jury, met kapiteinshuizen, een molen én een vuurtoren als uit een kinderboek. Daarna gaat het via de oostkust terug naar Nes. Onderweg fiets je langs een breed strand en voorbij schattige polderdorpjes.
Hoe Ameland bereiken?
• Met de trein spoor je tot in Leeuwarden, waarna je met de bus tot in Holwerd geraakt.
• Vanuit Holwerd doet de boot naar Ameland er 45 minuten over.
• Eilandhoppen? Vanuit Ameland vertrekken sporadisch overzetten naar Terschelling. Heel zelden vaart er een boot naar Schiermonnikoog of Vlieland.
• Je fiets mag tegen betaling mee op de boot.
• Neem je de auto mee naar Ameland? Door online of telefonisch te reserveren, verzeker je je van plaats.
Jij de plannen, wij het materiaal. Ook te huur!
Zin om op avontuur te gaan, maar mis je nog kwalitatief materiaal? Of wil je die nieuwe trekrugzak of slaapzak eerst eens uitproberen? Goed nieuws: je kan je uitrusting ook huren bij A.S.Adventure. Huren kan al vanaf één nacht, kiezen doe je à la carte.
• ± 950 inwoners
• 40 km2
• Het hele eiland is een nationaal park
• Voor wie? Natuurliefhebbers, vogelaars, rustzoekers.
Dit autoluwe eiland heeft de kleinste bevolkingsdichtheid van alle Waddeneilanden. Sinds 1989 is Schiermonnikoog een nationaal park, doorkruist door wandel- en fietspaden.
Kwelders, duinen, bossen, polders, plassen en wadden: dit eiland is een paradijs waar honderden vogel- en andere diersoorten zich thuis voelen. Net als honderden planten, waaronder negen wilde orchideeën.
Lang geleden woonde hier een groep monniken, gekleed in grijze pijen, die het land indijkten en Schiermonnikoog z’n naam schonken. Schier betekent namelijk grijs, oog is een synoniem voor eiland.
Wandelen op Schiermonnikoog
Door zijn compacte grootte is dit eiland prima te bewandelen. De lokale toeristische dienst suggereert vijf groene wisselroutes, van vijf tot twintig kilometer. Ook bij Natuurmonumenten vinden wandelaars en trailrunners inspiratie.
Wandelroute Nationaal Park Schiermonnikoog
• 15 km
• Start- en eindpunt: bezoekerscentrum nationaal park
• Wat: een wandeling die je kennis laat maken met het proces van stuivend zand en groeiende duinen
• Hoogtepunt: het Rif, het breedste strand van Europa
Snel na het aanvatten van de wandeling beland je aan de Westerplas, waar je vanuit de vogelkijkhut lepelaars, futen, meerkoeten, barmsijsjes, rietsgorsen en roerdompen spot. Daarna gaat het naar Het Rif. Op sommige plekken wandel je anderhalve kilometer op wit zand voordat je aan het water komt. Deze enorme vlakte, waar je vaak zeehonden kan waarnemen, overstroomt gedeeltelijk bij hoogwater.
Fietsen op Schiermonnikoog
Schiermonnikoog werkt niet met een systeem van paaltjes zoals andere Waddeneilanden – natuur moet er zoveel mogelijk natuur blijven. Wel zijn er fietsroutes beschikbaar op papier. Sommige daarvan kan je ook downloaden op je gps of smartphone.
Ontdek natuurlijk Schiermonnikoog
• 19,2 km
• Start- en eindpunt: VVV Schiermonnikoog
• Wat: een perfecte kennismaking met Schiermonnikoog op twee wielen
• Hoogtepunt: vogels, vogels, vogels, te bespieden vanuit de kijkhut bij de Westerplas.
Net na je start passeer je een walviskaak, een indrukwekkend souvenirtje uit het arctisch gebied. Langs beeldige eilandershuisjes, waaronder het oudste van Schiermonnikoog, duik je daarna de duinen in. De hoogste duinen bieden een helikopterzicht over het hele eiland. Onderweg is er plaats voor geschiedenis, bijvoorbeeld bij Bunker Wassermann, maar vooral voor véél natuur. Check bij de Westerplas zeker de vogelkijkhut.
Hoe Schiermonnikoog bereiken?
• Reis met de trein via Amsterdam naar Groningen of Leeuwarden, spring daar op een bus naar de haven van Lauwersoog.
• Vanuit de haven van Lauwersoog vertrekken meerdere afvaarten per dag, die 45 minuten over de trip naar Schiermonnikoog doen – of 20 minuten met de sneldienst.
• Eilandhoppen? Heel sporadisch is er een directe overtocht naar Ameland.
• Je fiets kan tegen betaling mee naar Schiermonnikoog.
• Met de auto naar Schiermonnikoog? Nope, dat is enkel toegelaten voor bewoners.
Wist je dat
De vuurtoren van Schiermonnikoog vier keer knippert en dan zes seconden stil blijft? Die van Ameland knippert drie keer en is dan zes seconden stil. Dat heeft te maken met de lettergrepen van de eilandnamen. Zo ontdekken schippers hun locatie.
De Waddeneilanden in Nederland bezoeken? Deze vijf essentials heb je nodig
• De Nederlandse Waddeneilanden laten zich best te voet verkennen. Ook al bedwing je er geen kloeke bergen, toch zijn comfortabele wandelschoenen onmisbaar. Vergeet ook je sandalen of slippers niet, om na de wandeling nog even naar het strand te sjokken.
• Een rondje eilandhoppen zonder zonnebril? Dat is als een skireis zonder ski’s, een wandelvakantie zonder schoenen of een fietstocht zonder wielen... Enfin, je begrijpt wat we bedoelen.
• De rustige natuurgebieden en eindeloze stranden van de Waddeneilanden smeken om een picknick. Een glimp op deze checklist zorgt ervoor dat je niets vergeet.
• Vanuit heel Nederland zakken amateur-ornithologen naar de Wadden af om hun soortenlijst aan te vullen. Een verrekijker is handig voor wie lepelaars, futen en roerdompen wil bewonderen.
• Dagje op het strand? Vergeet je zwembroek, badpak of bikini niet!
Even wegdromen?
Je vindt bakken reisinspiratie, avontuurlijke verhalen, ervaringen met producten en meer terug in het A.S.Magazine.
Laat je verder inspireren
