Op stap met Lauren Müller: Thilly in Thuis, zwerfvuilvrijwilliger in het echte leven

“Ik ben een plalker. Of een plandelaar. Je mag kiezen”, glimlacht Lauren. “Plalking is een samentrekking van het Zweedse woord plogga – wat oprapen betekent – en het Engelse walking.” Hebt je ‘m? “Er bestaan ook ploggers en zelfs plajakkers. Maar aan dat laatste waag ik me niet”, glimlacht Lauren.

We zitten in de zon op een bankje aan de kerk van Vorselaar. Maar de witte vuilniszak en grote afvalring die Lauren vasthoudt, verraden dat ze niet komt om uit te rusten. Integendeel, ze is klaar voor een rondje zwerfvuil rapen. “Samen met een vriendin ben ik meter van een route hier in Vorselaar. Wij engageren ons om die afvalvrij te houden. We proberen ze wekelijks te wandelen.”

Vandaag mogen wij mee. De tocht begint aan de kerk. Lauren stapt de statige dreef naar het kasteel van Vorselaar in. Er zijn lelijkere routes om proper te houden, denken wij dan. “Klopt, dit is echt een mooi stukje Vorselaar. Het is dan ook de moeite om het netjes te houden. Normaal doen mijn vriendin en ik elk één kant. Zo wandelen we een lus van ongeveer 7 kilometer. Het is ons therapeutisch momentje. We babbelen wat bij en doen ondertussen iets nuttigs. Goed voor lichaam en geest.”

Vriendin Dorien kan er vandaag niet bij zijn. Dus slalomt Lauren zich een weg door de brede dreef. Hoewel het onverharde pad er op het eerste gezicht proper uitziet, is Lauren onafgebroken afval aan het rapen. Lege blikjes, papiertjes ... Ze prikt het allemaal in sneltempo van de grond. “Hier liggen natuurlijk ook veel dingen die per ongeluk uit een tas of jaszak zijn gevallen. Niet al het afval is met opzet gedumpt.”

Wat vindt ze het vaakst? “Mondmaskers”, antwoordt Lauren zonder aarzelen. “Dat is echt opvallend. En blikjes bier. Zelfs lege flessen sterke drank treffen we geregeld aan. Het vieste dat ik ooit opraapte, was een nieuwe trui vol menselijke uitwerpselen. Het kledingstuk hing zelfs nog op een kapstok. Op zo'n moment vraag je je wel af wat daar precies gebeurd is. Misschien een marktkramer met een probleempje?”, glimlacht ze.

Eén keer verwittigde Lauren de politie. “Ik had al een paar keer iets in een berm zien liggen, naast een baan hier een beetje verderop in het dorp. Maar in die periode hadden we nog geen prikkers. We waren toen nog maar net begonnen met afvalrapen. Ik zag het niet zitten om met mijn handen in dat hoopje afval te gaan graven.” Eens ze via de gemeente een prikker had ontvangen, raapte Lauren haar moed en de rotzooi in de kant alsnog bijeen. “Het bleken uiteindelijk een broek, een beha en een lap stof te zijn”, zegt ze. “Dat vond ik echt bizar. Hoe kan zoiets nu langs de kant van de weg belanden? Voor alle zekerheid heb ik het doorgegeven aan de politie. In die tijd luisterde ik vaak naar true crime-podcasts. Misschien vond ik het daardoor zo verdacht?”, glimlacht Lauren. “Ik heb er in elk geval nooit meer iets van gehoord. Het zal dus wel niks geweest zijn.”

“We zijn vorig jaar tijdens de eerste lockdown begonnen”, zegt Lauren tussen het prikken door. “Zoals zovelen, spraken ook Dorien en ik geregeld af om samen te wandelen. Dan namen we al eens een vuilniszak mee waarin we het afval verzamelden dat we onderweg tegenkwamen. Later hebben we ons officieel aangemeld als zwerfvuilvrijwilliger. Nu hebben we een vaste route. Vroeger spraken we op café af, nu praten we op deze manier bij. Dorien is al mijn hele leven een goeie vriendin. We zijn samen opgegroeid in Lille en kwamen toevallig allebei in Vorselaar terecht.”

Lauren kocht er een huis met haar man, dat ze in de toekomst nog verder willen verbouwen. “Ik had nooit gedacht dat ik in de Kempen zou blijven”, zegt ze. “Mijn vader was een Duitser, de helft van mijn familie woont in het buitenland. Ik zag mezelf ook al in een ander land wonen. Maar het is dan toch Vorselaar geworden”, glimlacht Lauren. Vanuit de Kempen pendelt Lauren geregeld naar Leuven voor de opnames van Thuis. Daarnaast werkt ze bij haar moeder, die een kleine bakkerij runt.

Twee tienerjongens lopen al een tijdje achter ons aan. Telkens wanneer Lauren stopt, doen zij dat ook. Na een paar honderd meter is het duidelijk: we worden achtervolgd. Wanneer Lauren opkijkt, durven de twee haar aan te spreken. “Mogen we een selfie nemen?”. Hun kaken blozen. “Ja hoor”, antwoordt Lauren vriendelijk.

Twee jonge gasten die fan zijn, wij kijken ervan op. Is de gemiddelde Thuis-kijker niet eerder een vrouw van middelbare leeftijd? “Je zou ervan versteld staan hoeveel jonge mensen naar Thuis kijken”, zegt Lauren. “Voor velen is het een echt gezinsmoment. Er zijn veel tieners die ermee zijn opgegroeid. Hun ouders kijken al van voor ze kinderen hadden. En vanaf dat ze kunnen, kijken die kinderen zelf mee.” Maar Laurens allergrootste fans, dat zijn haar mama en haar jongere zus Helen. “Zij keken vroeger nooit naar Thuis, maar sinds ik meespeel, zitten ze elke avond trouw op post. Ze nemen zelfs de telefoon niet op als het programma bezig is.”

Tijdens het afvalrapen krijgt Lauren geregeld positieve reacties van voorbijgangers. “Jonge ouders met kinderen die hun duim opsteken of zeggen dat we goed bezig zijn, bijvoorbeeld. Dat is wel prettig”, zegt Lauren. “Senioren spreken ons ook vaak aan. ‘Proficiat’, zeggen ze dan. Dat vonden we in het begin heel gek. Alsof we iets te vieren hadden. Maar blijkbaar feliciteren ze ons voor wat we doen. Dorien en ik lachen er soms mee. ‘Waar blijft onze proficiat vandaag?’, zeggen we dan tegen elkaar. Want voor minder doen we het niet meer (lacht).”

De vaste route van Lauren en Dorien duurt ongeveer anderhalf uur. “Meestal zitten onze zakken dan goed vol. Ik heb achteraf soms een stijve arm van het dragen." Eén keer kwamen de twee zo veel rotzooi tegen dat ze hun route niet konden afwerken. “Toen hadden we meer gevonden dan we konden meenemen. We waren allebei helemaal op. We hebben de gemeentediensten moeten bellen met de vraag om alles te komen ophalen.”

Aan een bankje halfweg de dreef moeten we even halt houden. Er is een langere priksessie nodig om al het afval weg te krijgen. “Amper een meter verder staat een vuilnisbak”, wijst Lauren. “Onvoorstelbaar. Daar kan ik me over opwinden.”

Een sluikstorter betrappen is Lauren nog niet gelukt. “Ik merk wel dat ik voorbijgangers nauwlettend in de gaten houd. Wanneer ik iemand iets uit zijn zakken zie halen, denk ik: ‘Hela, wat ga je daar mee doen’.” Beroepsmisvorming, het kan de beste overkomen. En het gaat nog verder. “Als ik mensen zie wandelen, vraag ik me af waarom ze geen zakje bij zich hebben om rondslingerend afval in te stoppen. Voor mij is het ondertussen vanzelfsprekend geworden. Alleen ploggen, afvalrapen en joggen tegelijk, zie ik niet zitten. Het zou me uit mijn loopritme halen.”

Op Instagram houdt Lauren een album bij met foto’s van haar plalkavonturen. “Mensen vinden het leuk om te volgen. Al meerdere mensen lieten me in een bericht weten dat het hen had aangespoord om zelf te starten als zwerfvuilvrijwilliger. Dat is natuurlijk heel tof. Het is op zich niet mijn bedoeling om mensen te overtuigen om het zelf te gaan doen. Maar het kan hen wel bewuster maken van de problematiek. De volgende keer dat ze in de verleiding komen om afval achter te laten in de natuur of op straat, zullen ze misschien twee keer nadenken.”

“Momenteel ben ik trouwens in gesprek met Mooimakers, het Vlaamse initiatief tegen zwerfvuil en sluikstort. Binnenkort starten we met een heel leuk project. Ik kan er nog niet te veel over vertellen, maar het is iets met plandelen in verschillende gemeentes en andere bekende gezichten. Zeker iets om op je sociale media goed in de gaten te houden.”

“Is het containerpark open?” De vraag komt van een man die passeert op de fiets. Er rust een grote groene zak vol plastic afval op zijn fietskader. “Het is vrijdag, dus ik denk het wel. Ik zal het even opzoeken”, zegt Lauren en ze neemt er haar smartphone bij. De twee kennen elkaar niet, maar beginnen een gesprekje over sorteren. Afval verbindt, zo lijkt het wel.

“Ik ga straks ook langs het containerpark”, zegt Lauren wanneer de man verder fietst. “Mijn zak raakt goed vol. Ik sta al in het zweet. Zo zie je maar, het is ontspanning en lichaamsbeweging tegelijk (glimlacht).” Eerst nog even volhouden. “Vandaag zijn we gelukkig alleen klein afval tegengekomen. Dat is vaak anders. Dan stoten we bijvoorbeeld op zware zakken vol kattenbakvulling. Daar kan ik me aan ergeren. Eén keer vonden we zelfs meerdere zakjes gevuld met kattenzand, achtergelaten op een paar meter van elkaar. Als je die moeite doet om je afval te verpakken en verspreid te gaan dumpen, breng het dan toch gewoon naar het containerpark.”

Lauren stoot op een hondenpoepzakje dat verstopt ligt achter een boom. Het blijkt nog zoiets waar ze een – euhm – boom over kan opzetten. “Vreselijk vind ik dit. Dan laat je de hondendrol beter gewoon liggen. Door er plastic rond te wikkelen maak je het nog erger. Soms word ik er moedeloos van. Gelukkig hebben Dorien en ik elkaar. We houden het gezellig door te babbelen. En als onze route afgewerkt is, ben ik wel altijd blij. Vergelijk het met je eigen huis dat je opruimt. Dat kan je ook een gelukzalig gevoel geven wanneer het weer proper is.”

“Je beweegt, komt in de buitenlucht en doet tegelijk iets nuttigs. Dat is ideaal, toch? Ik vind het ook geen moeite. Ik kan me soms ambetant voelen als we door omstandigheden een paar weken niet kunnen gaan rapen. Toen Dorien onlangs corona had en ziek thuis zat, heb ik mijn man meegevraagd. Ik kon het niet laten.”

Haar zak zit zo goed als vol dus zet Lauren koers naar het containerpark. Wij keren terug naar onze auto. Bij het afscheid vragen we nog hoe oud Lauren is. “33”, zegt ze. “Pas geworden.” We wensen haar proficiat met haar verjaardag. “Bedankt!”, antwoordt ze. “Nu heb ik mijn proficiat voor vandaag toch nog gehad (lacht).”