A.S.Adventure en Solid: een sterke tandem tegen armoede, zelfs in coronatijden

De samenwerking tussen A.S.Adventure en Solid is duurzaam. Al jaren gaat een deel van de verkoop van de Ayacucho-collectie rechtstreeks naar de vzw. Dankzij die steun kon Solid sociale ondernemingen en projecten opzetten in Peru, Kenia en India. Het doel? De lokale bevolking ‘empoweren’ om uit de armoede te geraken, door een eerlijk loon te betalen en kwetsbare groepen extra te ondersteunen. Zo coördineert Solid in de Peruaanse regio Ayacucho onder meer een sociaal project dat tienermoeders begeleidt en richtte de organisatie er een breiatelier op.

In Peru zette de coronapandemie de hele samenleving op zijn kop. “Zeventig procent van de Peruanen werkt op de informele markt”, zegt Céline van Solid. “Dat betekent dat ze op straat van alles en nog wat verkopen. Van kauwgom tot kapstokken. Ze leven van dag tot dag. Door de komst van corona hebben veel van die mensen hun inkomsten verloren en zijn ze in de armoede beland.”

Hier en daar doken de voorbije maanden in voortuinen witte vlaggen op. “Dat betekent zoveel als: ‘Wij hebben geen eten, wij trekken het niet meer’”, aldus Céline. Schrijnende situaties, die het moeilijk maakten om een lockdown vol te houden. “De economische nood was gewoon te groot om alle maatregelen strikt op te volgen. De restaurants en winkels zijn bijgevolg snel weer opengegaan. Simpelweg omdat mensen anders niet konden overleven.”

Aan de armsten gaf de overheid een eenmalige premie van 85 euro. “Ook Solid gaf een duwtje in de rug aan zij die het nodig hadden. En we deelden voedselpakketten uit. Een meer duurzame oplossing voor sommigen was om terug te keren naar het platteland en er te leven van het veld.”

Ziekenhuisbedden zijn er veel te weinig in Ayacucho, de vaccinatiecampagne komt er traag op gang. “Er zijn zo’n 300 gewone ziekenhuisbedden en amper 18 op de afdeling intensieve zorgen. Voor alle bedden zijn er wachtlijsten. Het valt bovendien op dat veel Peruanen ernstig ziek worden van het virus. Wellicht hebben luchtweg- en gewichtsproblemen daar iets mee te maken. In Peru zijn er veel diabetespatiënten.”

Solid doet er alles aan om een positief aandeel te hebben in een moeilijke situatie. De organisatie heeft zo ook de werking van haar sociaal project rond tienermoeders in Ayacucho grondig aangepast. “Tienerzwangerschappen zijn een bekend probleem in de regio”, vertelt Céline. “Er wordt veel seksueel geweld gepleegd. Daarnaast is er een gebrek aan kennis rond anticonceptie, omdat het onderwijs dat niet aanbiedt.” Veel kinderen groeien op in armoede en met huiselijk geweld. “Jonge meisjes proberen daaraan te ontsnappen door een vriendje te zoeken en het huis uit te gaan. Ze snakken naar zorg krijgen of geven en al snel raken ze zwanger.”

In coronatijden is het ook minder evident dan anders om deze meisjes de juiste begeleiding te geven. “Normaal gezien doen we huisbezoeken bij de meisjes en informeren we hen zo over alles wat te maken heeft met zwangerschap, bevallen, vaccinaties en de gezondheid van hun kindje. Maar door de pandemie kunnen we geen huisbezoeken organiseren en kunnen de tienermoeders niet meer vlot terecht bij de gezondheidsposten voor hun medische opvolging of anticonceptie.”

Stereotype rolpatronen zijn nog erg dominant in Peru. De vrouw is verantwoordelijk voor het huishouden en de kinderen, zelfs wanneer ze als tiener moeder worden. “Veel partners of ouders van deze meisjes verwachten dat ze stoppen met hun studies en de zorg voor het kind voltijds opnemen. De shift naar onlineonderwijs was voor veel van deze meisjes een kans om te tonen dat ze naast de zorg voor hun kind willen vechten voor een betere toekomst. Met een extra duwtje in de rug van Solid, bijvoorbeeld door het aanbieden van een gsm, internet en onderwijsbegeleiding, kunnen veel meisjes via een online weekendprogramma hun secundair onderwijs toch voortzetten.”

“In Peru is seksueel geweld nog erg aanwezig”, weet Céline. “Het was ook een wapen voor terreurorganisatie het Lichtend Pad in de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw. Uit angst om inkomen te verliezen – bijvoorbeeld wanneer de dader een kostwinner binnen de familie is – wordt er zelden een klacht ingediend. En als dat al gebeurt, dan wordt die nog te vaak geseponeerd. Men gaat ervan uit dat het meisje toch toegezegd heeft of vindt dat ze oud genoeg was.” 

Om geld te verdienen, gingen veel tienermoeders in het verleden aan de slag als poetsvrouw of als verkoopster op straat. “Door de pandemie zijn die jobs weggevallen. Heel wat meisjes konden niet anders dan naar het platteland te trekken en bij hun grootouders of andere familieleden te gaan inwonen, om daar te proberen overleven. Contact houden met de tienermoeders is mede daardoor moeilijk.”

Niet alleen voor het project rond de tienermoeders werd er het voorbije jaar snel geschakeld. Hetzelfde geldt voor het breiatelier, waar het handbreiwerk van de Ayacucho-collectie wordt gemaakt. “Er werken gemiddeld honderdtachtig breimoeders voor ons”, zegt Céline. “Hun precieze aantal varieert afhankelijk van het seizoen.” In normale tijden werken die moeders vanuit het breiatelier van Solid. Maar daar moet de organisatie tegenwoordig het aantal aanwezigen beperken.

“Een deel van de breimoeders breit nu van thuis uit en komt alleen nog naar het atelier om wol op te halen en voor de kwaliteitscontrole van hun breigoed.” De pandemie zorgde ervoor dat veel materialen later toekwamen, met minder productietijd tot gevolg. “Bovendien ging het breien van thuis uit trager, omdat de kinderen thuisonderwijs volgen. Het was alle hens aan dek om de bestellingen klaar te krijgen.”

Maskers dragen, handen wassen, afstand houden ... Het blijkt in Peru nog minder evident dan hier. “Een groot deel van de breisters heeft de lagere school niet afgemaakt en heeft moeite met het begrijpen van de hele pandemie en alle maatregelen. Met voldoende informatie en het aanbieden van maskers en zeep, proberen we iedereen mee te krijgen in de preventie van het virus. Voor sommigen zijn er praktische belemmeringen, bijvoorbeeld omdat er geen stromend water is in huis.”

Ondanks alles lukte het de breimoeders toch om het bestelde breigoed op tijd klaar te krijgen. En dat zonder aan kwaliteit in te boeten. “Alles wat we moesten produceren, hebben we gedaan gekregen. Al onze klanten waren tevreden.” Een opsteker in bijzonder moeilijke tijden.

Zelfs een zware pandemie kan ook mooie dingen naar boven brengen. “Ik zie veel veerkracht bij onze teams, de jongeren en de breivrouwen”, zegt Céline. “De pandemie bracht verbinding met andere partners, om ons samen in te zetten voor zij die het nodig hadden. Ook binnen heel wat gezinnen zorgde de eerste lockdown voor meer verbinding. In het breiatelier zagen we nog meer vechtlust om kwaliteitsvolle producten af te leveren en zo meer werkgelegenheid te creëren.” En de tienermoeders? “Zij zijn bijzonder dankbaar dat ze in deze tijden deel konden uitmaken van het project en een netwerk konden vormen van meisjes in eenzelfde situatie. De kans die ze kregen om online-onderwijs te volgen, hebben ze met beiden handen gegrepen.”