Waarom buitenspelen belangrijk is volgens kinderpsycholoog Karolien

Al bij de start van haar studie Psychologie wist Karolien Raeymaekers dat ze kinderpsychologe wilde worden. “Kinderen zijn heel eerlijk. Het zijn kleine sponsjes waarop je een grote impact kan hebben. Als kinderen met een probleem bij de psycholoog belanden, is er nog veel verandering mogelijk. Daardoor heb ik het gevoel dat ik nog veel kan betekenen.” 

Doordat haar patiënten in leeftijd variëren van 0 tot 23 jaar, is haar aanpak wisselend. Terwijl ze het ene moment een diepgaand gesprek voert met een adolescent, doet ze een uur later speltherapie met een kleuter. “Dit is zeker geen eentonige job”, lacht ze. 

“De natuur is een makkelijke tool om in te schakelen tijdens therapie, want het zorgt meteen voor meer mentale ruimte en lucht. Dat zet dingen makkelijker in beweging. Vaak neem ik de kinderen gewoon mee de tuin in, maar regelmatig ga ik met een kind dat niet tot contact komt op wandel. Dat creëert een andere manier van verbinding.

Zelf ging ze als kind niet op haar eentje in de tuin spelen. “Onze tuin bestond uit een vierkant grasperk, dat was niet de meest uitdagende speelplek. Maar bij de jeugdbeweging vond ik het heerlijk om urenlang buiten te spelen! En ook nu breng ik nog graag tijd buiten door. Onze hond dwingt me ertoe om door weer en wind te gaan. Daardoor weet ik dat je je niet mag laten afschrikken door het weer. Want ook bij regenweer kan je je buiten amuseren, alleen maakt het de context anders. Spring bijvoorbeeld in de plassen in plaats van in een boom te klimmen. Mijn advies aan ouders en kinderen: laat de regen je niet tegenhouden, trek gewoon je regenlaarzen aan en zet je kap op.”

“Buiten zijn geeft ruimte in je hoofd, helpt je om spanning los te laten. Tijdens het wandelen ben ik enkel bezig met de natuur om mij heen – ik zet nooit een podcast of muziek op, maar wandel bewust in stilte. En mijn gedachten kan ik niet stilzetten, maar wel ordenen. Zo ontstaat er ruimte voor inspiratie en creativiteit. Ik kom van een wandeling vaak met nieuwe ideeën thuis.”

“Onderzoek toont talloze positieve effecten die buitenspelen heeft op kinderen”, weet ze. “Kinderen hebben een aangeboren drang om te bewegen, te ontdekken en uit ervaringen te leren. De natuur biedt hen een waardevolle leeromgeving.”

“Uit onderzoek blijkt dat kinderen één tot twee uur per dag zouden moeten buitenspelen. Dat hoeft niet aan één stuk door te zijn. Sommige kinderen hebben nog veel meer buitenspel nodig. Te veel buitenspelen? Dat bestaat niet!”

“Wil je met je kind naar buiten, dan is het belangrijk om de volwassen wereld en de kinderwereld met elkaar te matchen. Veel volwassenen vinden wandelen bijvoorbeeld fijn, terwijl het bij kinderen vaak voor weerstand zorgt. Een kind heeft nood aan ontdekken en aan een spannings- of spelelement. Gelukkig bestaan er talloze manieren om die werelden bij elkaar te brengen.” 

•    Doe een modderpoelenwandeling: “Door het gewoon al zo te noemen, oogst je enthousiasme bij kinderen. Regenlaarzen aan en gaan!”  

•    Maak een regenboogarmband: “Kinderen willen dingen doén, zoeken en verzamelen tijdens een wandeling. Dus kleef een armband van brede tape rond hun pols, met de kleefzijde naar buiten toe. Onderweg mogen ze daar blaadjes en bloemen op kleven in verschillende kleuren, zodat ze aan het einde van de tocht een regenboogarmband dragen.”

•    Bouw een kamp voor de muis: “Verzamel onderweg takken, mos en stenen om een mini-kamp mee te bouwen voor de denkbeeldige huismuis.”

•    Brouw magische soep: “Spaar tijdens je wandeling ingrediënten bij elkaar om magische soep mee te kokkerellen.”

•    Kleur een krijttekening: “Kleef op een plein, stoep of speelplaats met tape de lijnen van een mandala. Elk vakje moet ingekleurd worden met stoepkrijt. Hoe meer kinderen meedoen, hoe leuker. Dat gemeenschappelijke doel zorgt voor eenheid.”

Omdat ze merkte dat veel ouders op zoek zijn naar spelinspiratie, maakte Karolien Raeymaekers spelfiches: "Veel ouders vinden het moeilijk om met spelinspiratie te komen. Toch hoeft het niet ingewikkeld te zijn. In de spelfiches van Junglemaatjes is er aandacht voor individueel spel, rustig of sportief samenspel", vertelt ze. "Zo kan een spel snel gestart worden, met een minimum aan input van een volwassene. De fantasie, de nieuwsgierigheid en het enthousiasme van de kinderen doen de rest."