Eigenlijk is er geen goed antwoord op deze vraag, want de ontwikkeling van elk kind is anders. Maar als algemene richtlijn geeft de Vlaamse Stichting Verkeerskunde aan dat de ondergrens 8 jaar is. Tot die leeftijd kunnen de meeste kinderen de verkeersrisico's niet voldoende begrijpen en inschatten. Of jouw kind veilig zelf naar school kan fietsen, hangt natuurlijk ook af van de afstand naar school en de veiligheid van de route.
De dichtstbijzijnde basisschool is hopelijk sowieso niet al te ver, maar hoe ver is 'te ver'? Voor een jonge fietser die goed zelfstandig kan fietsen, lukt het om ongeveer 10 kilometer per dag af te leggen (heen én terug!). Maar opnieuw: dit kan heel erg verschillen van kind tot kind. Laat je niet leiden door mensen die commentaar hebben à la "In mijn tijd...", maar probeer het gewoon samen uit.
Oefen voldoende samen vooraleer je je kleine spruit alleen op pad stuurt. Eerst in een verkeerspark of op een rustige plek, daarna echt op de baan. Kies trouwens niet noodzakelijk de kortste, maar wel de veiligste route naar school. Je kinderen zijn goed voorbereid als ze:
• De belangrijkste verkeersborden en -regels begrijpen.
• Een goede fietstechniek beheersen: met één hand fietsen (om de richting aan te geven bij het afslaan), veilig achterom kunnen kijken en bruusk remmen zonder vallen.
• Weten dat je best oogcontact maakt met bestuurders op de weg voordat je oversteekt.
• Het gevaar van de dode hoek kennen en ook andere situaties in het verkeer goed kunnen inschatten.
Een fiets koop je best niet 'op de groei'. Om veilig te kunnen stoppen, moet je kind makkelijk met de voeten op de grond kunnen staan bijvoorbeeld. Daarnaast zijn er ook wat technische zaken die in orde moeten zijn. Pak alvast je fietspomp erbij en check zeker of het volgende aanwezig en/of in orde is - zo garandeer je de veiligheid van je kind:
• Minstens één goed werkende rem op de kinderfiets.
• Een fietsbel die minimaal tot op 20 meter afstand hoorbaar is.
• Wit of geel fietslicht vooraan, rood licht achteraan. Idem voor reflectoren.
• Goed opgepompte banden met een goed profiel (niet afgesleten dus).
• Stuur, zadel en wielen zitten stevig vast.
Ja, ja en nog eens ja. Een fietshelm voor kinderen is niet verplicht in België, Nederland of Luxemburg, maar wel warm aanbevolen. Zo'n hoofdje in volle ontwikkeling is nu eenmaal erg kwetsbaar, dat wil je zo goed mogelijk beschermen! In Frankrijk is een kinderfietshelm trouwens wel verplicht tot 12 jaar.
Wat ons betreft behoort een degelijke, goed passende fietshelm dus tot de basisuitrusting. Een vuistregel: trek bij het passen de riempjes goed aan en laat ze hun hoofd heen en weer schudden. Pas de riempjes aan wanneer de helm te veel beweegt of net te vast zit, of kies een andere maat.
Elke fietshelm moet voldoen aan strenge Europese kwaliteitsnormen. Een dure helm beschermt je kind dus niet beter dan een goedkope helm, zolang je maar een CE-markering en EN-nummer terugvindt (vaak langs de binnenkant).
Let wel op: als een helm hard op de grond is gedonderd, dan kan hij beschadigd en dus niet meer veilig zijn. Zelfs als daar aan de buitenkant niets van te zien is. Een tweedehands helm of die van een ouder kind overnemen, is om die reden dus ook af te raden. Sowieso vervang je een fietshelm best om de 5 jaar.
Kinderen rijden met kleine tweewielers die moeilijker te zien zijn vanop een afstand of via autospiegels. Jonge weggebruikers hebben er voor hun eigen fietsveiligheid dan ook alle belang bij om extra zichtbaar te zijn in het verkeer. Daarvoor zijn twee dingen belangrijk: hetgeen op hun fiets hangt en hetgeen je kind aantrekt.
Een klein fietslampje maakt al een groot verschil om in het donker op te vallen voor andere weggebruikers. En natuurlijk helpt een degelijke voorlamp ook om zélf de baan goed te zien, zodat je kind kan uitwijken voor diepe putten bijvoorbeeld. Degelijke fietsverlichting is dus onmisbaar op een kinderfiets.
Tegenwoordig heb je alle keuze: van USB-oplaadbare lampen tot lampjes voor fietswielen die lekker hard opvallen. Handig om te weten: de sterkte van de lichtbundel van een lamp wordt in lumen uitgedrukt. Een hoger cijfer betekent meer licht. Reken voor het rijden op slechte of onverlichte wegen dat je een lamp van 300 à 600 lumen nodig hebt.
Ga gerust ook the extra mile met een oranje fietsvlaggetje: zo zal zoon- of dochterlief zeker niet onopgemerkt voorbij zoeven.
Je hebt misschien zelf ooit al een foto of filmpje gezien waarin je het verschil ziet tussen fietsers die zwarte kleding, fluo of reflecterende accessoires dragen in het donker. Voor de meeste automobilisten zijn fietsers helaas een grijze vlek in hun ooghoek, maar dat kan je makkelijk voorkomen met de juiste kleding en accessoires:
• Kies liefst een jas in een felle kleur, of laat je kind een fluohesje dragen. Die bestaan tegenwoordig in hippe modellen!
• Wanneer het donker is, valt fluo minder goed op en kies je beter voor reflecterende accessoires zoals een enkel- of armband, of een reflecterende rugzakhoes.