Hoe kan kleding je beschermen tegen de zon? Simpel: hoe meer je bedekt, hoe minder je kan verbranden. Een T-shirt met lange mouwen is dus beter dan eentje met korte mouwen. Maar er is meer aan de hand: de populariteit van uv-beschermende kleding swingt de pan uit en dat niet alleen bij strandliefhebbers die zich hullen in lycra uv-zwemkleding, maar ook de actieve buitenmens vindt zijn weg naar deze beschermende outfits. Wanneer je voor uv-werende kleding kiest, zijn er een aantal dingen om rekening mee te houden. Wij gidsen je door synthetische stoffen, dichtheden en beschermingsfactoren. Want een goed beschermde zonneklopper, op én naast het strand, is er tien waard!
Voor je je van kop tot teen gaat bedekken om in de zon rond te struinen, leg je best even je garderobe onder de loep. Zo speelt de kleur van het textiel een belangrijke rol: donkere kleuren – met zwart op kop uiteraard – hebben een hogere uv-beschermende waarde dan lichte tinten. Donkere kleuren nemen wel meer infrarode straling op, waardoor ze snel warm worden. In het water, met een donker uv-zwemshirt bijvoorbeeld, maakt dat natuurlijk niet uit, omdat het water voor de nodige verkoeling zorgt.
Uv-werende kleding beschermt je huid tegen de schadelijke ultraviolette straling van de zon. We weten nu dat zwarte en gekleurde kleren beter uv-stralen absorberen dan witte kleding. Maar wat echte uv-werende kleding onderscheidt van je gewone outfits, is de UPF-factor. Hoe hoger de factor, hoe hoger de bescherming. Uv-werende kleding bevat soms ook een speciale filter: handig voor lange tochten door de felle zon. Duik je het water in, waar je nog sneller verbrandt? Trek dan best uv-werende zwemkleding aan!
Ook de dichtheid van het weefsel heeft zo z’n effect. Hoe groter de dichtheid, hoe beter de stof in kwestie tegen de zon beschermt. Wanneer je zonovergoten plekjes opzoekt, kies je dus beter voor synthetische stoffen zoals lycra, acryl en polyester, die een grotere dichtheid hebben dan natuurlijk stoffen zoals katoen of wol. Draag je die toch, dan beperk je best de tijd die je in de zon doorbrengt. Want ja, ook onder je kleren kan je verbranden! Hoe dunner en losser geweven, hoe meer schadelijke uv-straling er door de stof heen gaat. Extra zonnecrème smeren – ook onder je kleding – is dan een must.
Sinds 1996 bestaat er zoiets als de UPF, ofwel de Ultraviolet Protection Factor. Het idee is eenvoudig: elk kledingstuk met een UPF-label is onderworpen aan een hele resem tests om de uv-beschermende waarde te bepalen. Hoe hoger de UPF, hoe beter: zo laat een uv-shirt met een UPF van 50 bijvoorbeeld slechts 1/50 van de uv-straling door. Maar doorgaans zit je vanaf UPF 30 wel goed. Veel meer dan afgaan op je gevoel en de eerder uitgelegde basisregels, kan je dus maar beter op de UPF vertrouwen.
De term SPF (of Sun Protection Factor) gaat al een tijdje mee. Terwijl de UPF specifiek dient voor zonbeschermend textiel, wordt deze standaard al jarenlang gebruikt om de effectiviteit van zonnecrèmes aan te duiden.
Een zonnecrème met SPF 15 beschermt je vijftien keer langer dan de tijd waarin je zonder bescherming zou verbranden. Is dat zonder zonnecrème 10 minuten, dan ben je mét zonnecrème - in theorie - 150 minuten langer beschermd.
Alles hangt af van de activiteit en de intensiteit van het gebruik. Een katoenen shirt is amper uv-beschermend en dus niet aan te raden, al kan het nog net voor een terrasje onder de parasol. Wie gaat trekken in de natuur, wandelen op het strand of sporten in de vlakke zon, trekt best één van de volgende stoffen aan:
• Polyester: stretcht, houdt het lichaam droog omdat het vocht meteen naar buiten wordt geleid, is vrijwel kreukvrij en behoudt z’n kleur.
• Nylon of polyamide: licht, sterk en stretchy materiaal dat evenwel, net als alle synthetische stoffen, makkelijk geurtjes opneemt. Vaak wassen is dus de boodschap, een anti-geurbehandeling is ook een optie.
• Bamboe: natuurlijke vezel gemaakt van cellulosevezels van bamboe die chemisch behandeld zijn, duurzaam, houdt geen geurtjes vast, regelt je temperatuur en voelt zacht aan op de huid.
• Tencel (merknaam van de vezel lyocell): gemaakt van natuurlijke houtcellulose, even zacht als zijde en even sterk als polyester, thermoregulerend, buitengewoon vochtabsorberend en sneldrogend.
• Lycra (of spandex): extreem stretchy synthetische stof, gemaakt van polyester of polyamide met een hoog percentage elastische garens. Rafelt niet, voelt glad aan, is waterafstotend en sneldrogend. Perfect dus als uv-badpak of uv-zwempak.
• Supplex: voelt aan als katoen maar droogt sneller, ademt beter en is kleurvast.
Met een dikke laag zonnecrème kom je in het water een heel eind. Maar dan mag je na je plonsbeurt niet vergeten om opnieuw te smeren. Draag je uv-werende zwemkleding, dan hoef je daar helemaal niet mee bezig te zijn en kan je urenlang zorgeloos zwemmen en zonnen.
Uv-zwemkleding heeft een UPF-factor (Ultraviolet Protection Factor) en houdt zowel UV-A als UV-B stralen tegen. Een UPF-factor 50 betekent dat 1/50ste van de zonnestralen je huid bereikt. Dus 98% wordt tegengehouden. Kan je op het etiket van je uv-badpak geen factor vinden, dan is het officieel geen uv-zwemkleding.
Alle zwemkleding die van lycra is gemaakt, is uv-werend. Lycra is een synthetisch en elastisch materiaal dat zo dicht geweven is dat het uv-straling effectief weert. De stof is ook waterafstotend en sneldrogend. Zo kun je kilometers zwemmen zonder dat je uv-zwemshirt zwaar aanvoelt!
• Laat je kleding regelmatig een dag ‘rusten’, zodat er niet te snel slijtage optreedt.
• Hang je kleding bij voorkeur in een goed ademende ruimte en zorg voor voldoende plaats tussen de kledingstukken. Niet wegmoffelen in een doos of een schuif vol wintertruien dus!
• Een T-shirt met print of opschrift was je best binnenstebuiten, delicate kleding stop je liefst apart in de wasmachine.
• Was zo koud mogelijk en vermijd de droogkast.
• Draag een hoed. Hoe breder de rand, hoe beter. Zorg dat zowel oren, nek als voorhoofd voldoende schaduw krijgen.
• Smeer alle lichaamsdelen die blootgesteld worden aan de zon om de twee uur in met een factor 50 zonnecrème.
• Drink voldoende (om en bij de 2,5 liter water per dag) en zoek de schaduw op indien mogelijk.
• Let er bij de aankoop van je zonnebril op dat hij volledige (100%) uv-bescherming biedt.
• Bescherm je ook wanneer het bewolkt is. Ook de zonnestralen die door het wolkendek komen piepen, zorgen voor zonnebrand.
• Draag geen opstaande kraag of een iets losser zittende sweater. Zo ben je beter beschermd tegen de zon.
• Schaf sneldrogende kleding aan. Natte kleren (met uitzondering van uv-zwemshirts) laten aanzienlijk meer zonnestralen door dan droge kleren.
• Koop stretchy kleding in de juiste maat. Als je legging of second skin shirt te hard spant, rek je de stof uit en verlaag je de UPF van je kledingstuk.
• Draag geen afgebleekte kleding. Een felgeel T-shirt beschermt beter tegen uv-stralen dan een vaalgeel shirt.
Tot slot: investeer in de juiste kleding voor de juiste activiteit. Stoffen zoals jeans en denim mogen dan prima uv-bescherming bieden (hoewel ze officieel geen UPF-waarde hebben), maar een licht geweven strandshirt met extra schouderbescherming is natuurlijk veel comfortabeler.
EHBH: Eerste Hulp Bij een Hittegolf! Ontdek wat je kan doen om een hittegolf te doorstaan.
Smeren kan je leren! Lees al onze tips om je te beschermen tegen de zon voor je naar buiten trekt.